Een cliënte, ik noem haar Christa*, trok kortgeleden aan de bel. Een aantal jaren geleden kwam ze bij mij voor een traject i.v.m. flinke burn-out waar ze gelukkig weer goed van is hersteld. Ze komt nu nog steeds zo eens per half jaar bij mij voor een ‘onderhoudsconsult’, of in haar eigen woorden: een ‘oppep-, inspiratie-, uithuil- en/of schop-onder-mijn kontgesprek’ 😊. Christa is al 15 jaar zelfstandig ondernemer en prima in staat om haar eigen boontjes te doppen. Maar het helpt haar om af en toe gezamenlijk te reflecteren, te herijken en waar nodig haar koers bij te sturen.

(*Christa vond het prima dat ik haar verhaal deel, ze hoopt dat anderen er iets aan hebben…)

Anyway, Christa maakte een afspraak en het eerste dat ze riep bij aankomst was: “Ik ben er weer eens ingetuind…met open ogen”. Ik stelde voor om dit tijdens een boswandeling maar eens verder te bespreken en we gingen op pad.

Christa vertelde dat ze er sinds enkele maanden geleden een parttime baan in loondienst naast had.  Bij het verkennen van haar redenen om in deze baan te stappen, somde ze allerlei (op zich heel begrijpelijke) redenen op. Ze had zich echter al heel snel gerealiseerd dat het een verkeerde zet was geweest.  Nu zat ze dus in die baan en dat voelde zo mega benauwd! Maar ze kon toch niet meteen weer opzeggen? ‘Wie A zeg, moet ook B zeggen’, vond ze. Of het in ieder geval nog een tijdje aankijken toch? Loyaliteit speelde haar parten, ze voelde zich bezwaard en schuldig bij de gedachte om haar (best heel leuke) collega’s nu alweer in de steek te laten.

We bespraken waarom ze jaren geleden ook al weer voor een eigen bedrijf had gekozen, gezien hoe ze als persoon in elkaar steekt en wat haar kernwaarden in werk en leven zijn. Ter sprake kwam dat ze in een wat verder verleden ook al ‘uitstapjes’ had gemaakt door in tijdelijke dienstverbanden te werken naast haar bedrijf. Elke keer weer kwam ze uiteindelijk tot de slotsom dat het niet matchte.

En ja, bij deze baan had ze eigenlijk vanaf het begin wel twijfel gevoeld. Die had ze ook wel uitgesproken in het sollicitatiegesprek en hoewel de antwoorden die ze kreeg dit niet echt wegnamen, had ze haar twijfelgevoelens ‘weggerationaliseerd’. Ik vroeg haar hoe ze die twijfel had gevoeld.

Vaak kan je zoiets heel lichamelijk ervaren. Als je de signalen tenminste oppikt. Je lijf geeft dan bij het maken van een keuze een duidelijk “ja’ (bijv. je voelt het blij borrelen in je borst) of ‘nee’ (je voelt bijv. je maag verstrakken en spanning op je borst). Maart wij zijn er vaak goed in dat soort signalen niet te (willen) voelen en laten ons besluit door allerlei ‘verstandige’ argumenten bepalen.

Christa concludeerde dat ze dus weer eens niet goed naar zichzelf geluisterd had. Haar gevoel was overduidelijk geweest maar ze had het genegeerd. Ze wilde aan zichzelf bewijzen dat ze ook ‘gewoon’  in een grote organisatie kan functioneren. Meedraaien in een team, fijn voor de contacten, de inspiratie en verbinding. Dat is natuurlijk ook zo. Maar in dit geval koos ze voor een bedrijf waarin de planning al volledig dichtgetimmerd was met nauwelijks ruimte voor eigen regie. Een rijdende trein waar je instapt maar niet even kan uitstappen en een andere trein pakken. Met daarbij een grote wederzijdse afhankelijkheid van collega’s voor de uitvoering van taken. Dat was precies het tegenovergestelde van de manier waarop Christa gewend is te werken en waarbij ze floreert.

We hebben weer naar de oppervlakte gebracht wat het zelfstandig ondernemerschap haar brengt zoals vrijheid, flexibiliteit, ruimte om zichzelf in balans te houden. En hoe dit past bij haar (hoog)sensitieve, creatieve en vrijgevochten aard.

Verder bespraken we wat maakt dat ze geregeld in dezelfde valkuil stapt, wat de rode draad is in haar verhaal. Ook wat haar wensen en behoeften zijn en hoe ze daaraan kan voldoen op een manier die beter bij haar past.

Het is prima om af en toe een nieuw pad in te slaan. Dat juich ik zelfs toe! Vaak kun je alleen door te doen gaan ervaren of iets voor jou klopt/werkt. Maar merk je dat je niet op de juiste koers zit, denk dan aan het spreekwoord: ‘beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald’. Of gaandeweg bijsturen en een andere richting kiezen, dat kan natuurlijk ook.

Aan het eind van de wandeling, had Christa de knoop doorgehakt en haar gevoel van opluchting was een duidelijke bevestiging was van haar juiste besluit. Ze gaat weer lekker verder met haar eigen bedrijf. Christa realiseerde zich dat ze in een systeem was gestapt dat totaal niet paste bij haar eigen systeem en heeft bijgestuurd. Dat vroeg alleen nog even door een zure appel bijten (ontslag nemen). Wat dit avontuur haar heeft opgeleverd is dat ze haar werk als zelfstandige weer met een frisse blik bekijkt en extra waardeert, en ze haar eigen waarden weer scherp op het netvlies heeft staan. Inmiddels heeft ze ook acties ondernomen om meer in contact en samenwerking met gelijkgestemde ondernemers te komen.

Misschien merk jij ook dat je soms minder goed luistert naar wat je zelf nodig hebt dan goed voor je is. Dat je dat stemmetje te vaak de mond snoert. En bepaalde dingen doet die je misschien beter niet zou kunnen doen. Waarmee je onvoldoende luistert naar de grenzen en behoeften van je eigen ‘systeem’. In mijn ogen heb je veel vaker een keuze dan je zelf denkt. De eerste stap is om je gevoel serieus te nemen, daar bij stil te staan en te onderzoeken wat het nu precies zegt. Daarna bekijken wat je ermee wil. 

Voor Christa gaat het proces van ‘haar eigen systeem serieus nemen’ met vallen en opstaan. Ze wordt er echter steeds beter in! Wat haar helpt is om zich regelmatig terug te trekken, de stilte op te zoeken, de natuur in te gaan.

Vaak gedragen we ons als hamsters in een rad, we rennen maar door zonder tijd te nemen voor bezinning. Even stilstaan (naast het rad) is vaak een hele vooruitgang en kan over de kop of onderuitgaan voorkomen.

Wat had ik mooie plannen met ‘naar buiten treden’ zoals ik in mijn vorige blog schreef. Daar is de afgelopen maanden weinig van terechtgekomen. Rond maart kwam ik vrij onverwachts in intensieve (mantel)zorg voor mijn moeder terecht (naast dat mijn 2 oudste zonen uitvlogen). Inmiddels is de situatie gelukkig wat stabieler. Als ik zo terugkijk ben ik de afgelopen maanden in relatie tot mijn moeder weer sterk in oude patronen geschoten. Patronen die al zijn ontstaan toen ik een meisje van 10-11 jaar was. Op die leeftijd nam ik noodgedwongen taken op me die niet pasten bij mijn leeftijd. Rollen waren omgekeerd: ik zorgde meer voor mijn moeder dan andersom. Gelukkig nam dat later weer gezondere vormen aan. Dat letten op/zorgen voor anderen, aanvoelen en meebewegen, werd echter wel mijn tweede natuur. Ik ben natuurlijk niet voor niets psycholoog geworden 😊. Nu, in het heden, merkte ik dat ik weer doorschoot in zorg voor de ander. Met gemengde gevoelens. Want aan de ene kant vond ik het ook wel makkelijk: door de focus op de ander hoef ik niet zo stil te staan bij waar ik zelf behoefte aan heb, aan waar ik voor wil kiezen. Ik laat me een beetje leven en heb een goed excuus om bepaalde zaken onderaan mijn prioriteitenlijstje te laten belanden. Het zet me ook in mijn kracht: ik doe het best lekker als de nood aan de man is, op die stress kan ik goed gaan en het geeft voldoening iets te kunnen betekenen. Het is mij bekend van vroeger: doorpakken als het moet, maar toen vanuit een overlevingsmodus.
Er is wel een groot verschil als ik het verleden met het heden vergelijk. Ik handel nu bewust en zie ook mijn valkuilen. Een ander onderscheid is dat ik dit ook echt voor mijn moeder wil doen. Dat neemt niet weg dat ik wel alert moet blijven omdat ik zelfzorg anders snel ter zijde schuif. Dan ben ik er voor alles en iedereen: moeder, kinderen, partner, vrienden, onze dieren, etc. Waarbij verantwoordelijkheids- en ook schuldgevoelens mee kunnen gaan spelen in mijn wegcijferende houding. Dus kies ik ondanks wie en wat er allemaal iets van mij vraagt toch geregeld voor “me time” om te mediteren, paard te rijden, hard te lopen, buiten te zijn, me te verdiepen in dingen die ík belangrijk vind. Zoals mijn eigen praktijk. In dat licht geldt ook: ‘practice what you preace’. Als ik mijn cliënten wil ondersteunen om gezonde grenzen te leren stellen, wil ik graag een goed (maar niet perfect 😊) voorbeeld zijn.

Hoe goed zorg jij voor jezelf?
Zoals ze in het vliegtuig instrueren: altijd eerst het zuurstofmasker bij jezelf opzetten. Zo is het ook met gezonde zelfzorg. Als je goed voor jezelf zorgt, kun je er daarna beter voor een ander zijn. Het stellen van gezonde grenzen is dan ook van groot belang voor je eigen (veer)kracht.
En hoe zit het met ‘moeten’ versus ‘willen’? Wanneer kies je echt zelf en wanneer ben je vooral bezig om aan de (door jou ingevulde) verwachtingen van anderen te voldoen, is het vooral – zelfopgelegde- druk.

Soms valt er niet zoveel te kiezen en moet je (tijdelijk) door. Maar vaak zijn er echt meer keuzes dan je jezelf gunt. Veel van mijn cliënten die met een burn-out bij mij terechtkwamen, geven aan dat ze geleidelijk op een glijdende schaal terecht waren gekomen, waarbij ze steeds meer voorrang gaven aan wat allemaal moest in plaats aan wat ze zelf nodig hadden. Een neerwaartse spiraal resulterend in uitputting. Wat mogelijk niet zo ver had hoeven komen.

Denk er eens over na: in hoeverre word jij geleefd of is het zelfs overleven in plaats van dat jij zelf de regie hebt en je kiest voor leven? Is jouw balans zoals je die wenst? Mocht dat niet zo zijn, bedenk dan eens wat een eerste (kleine, realistische en concrete) stap is die je zou kunnen zetten naar een beter evenwicht. Wees lief voor jezelf en zet die stap deze week nog of misschien zelfs al vandaag! Je bent het meer dan waard!