De positieve psychologie is een stroming binnen de moderne psychologie die zich vooral bezighoudt met onderzoek naar geluk, prestaties, welbevinden en bevlogenheid. Dit staat haaks op de traditionele en met name de klinische psychologie zich vooral bezighouden met stoornissen, ziektes en klachten. De positieve psychologie richt zich op de sterke kanten van mensen in plaats van op wat niet goed is. Op kracht in plaats van zwakte. Voor de positieve psychologie is geestelijke gezondheid niet alleen de afwezigheid van ziekte. Dat je niet depressief bent wil nog niet zeggen dat je gelukkig bent! En wat is geluk? Continue op roze wolken zweven is niet de realiteit, maar we weten meestal wel heel goed wat geluksmomenten zijn, wat blijheid, tevredenheid en voldoening geeft.
De positieve psychologie zoekt met name naar die zaken waardoor mensen gaan floreren. Professor Martin Seligman (2011), de grondlegger van de positieve psychologie, ontwikkelde een ‘well-being theory’ die gebaseerd is op vijf pijlers. Dit is (in het Engels) het PERMA-model wat staat voor: Positive emotions, Engagement, Relations, Meaning en Accomplishment.
Het doel van het model is het inzichtelijk maken van wat ons gelukkig maakt en hoe we deze elementen kunnen beïnvloeden om nog gelukkiger te worden.
De vijf pijlers (voor een gelukkig en vitaal leven) zijn volgens Seligman:
- Het plezierige leven, waarin er plaats is voor plezier en genieten. Het gaat om het ervaren van positieve gevoelens: in hoeverre voel je je gelukkig en tevreden?
- Het goede leven, waarin je betrokken bent bij je werk, hobby’s en relaties. Het betrokken leven verwijst naar je inzet bij wat je doet: in hoeverre ervaar je een gevoel van persoonlijke vervulling?
- Het hebben van positieve relaties.
- Het zinvolle leven, waarin het niet alleen over jezelf gaat, maar ook over iets hogers, een goed doel en altruïsme: de zorg voor anderen. Het zinvolle leven verwijst naar het leven dat is gericht op iets wat groter is dan de eigen persoon: in hoeverre heb je het idee onderdeel te zijn van en bij te dragen aan een groter geheel?
- Iets bereiken in je leven, waarin het gaat over het neerzetten van prestaties en succes.
Overigens wordt binnen de positieve psychologie zeker niet alleen naar het positieve gekeken, ook pijnlijke emoties, zoals verdriet horen erbij en worden erkend. Deze erkenning van zowel het negatieve als positieve zorgt voor een completer beeld van het menselijk functioneren.
Binnen het kader van de positieve psychologie werk ik vanuit drie pijlers: gedachtenkracht, veerkracht en zinkracht (zingeving). Oom goed te kunnen functioneren en floreren is het van belang dat deze drie (met elkaar samenhangende) krachten voldoende ontwikkeld en in balans zijn.
